عزاداری در نگاه معصومین
 
آسمان و زمین بر حسین(ع) می‌گریند
عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْحَکَمِ النَّخَعِیِّ عَنْ رَجُلٍ قَالَ سَمِعْتُ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ هُوَ یَقُولُ فِی الرَّحْبَهِ وَ هُوَ یَتْلُو هَذِهِ الْآیَهَ فَما بَکَتْ عَلَیْهِمُ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ وَ ما کانُوا مُنْظَرِینَ وَ خَرَجَ عَلَیْهِ الْحُسَیْنُ ع مِنْ بَعْضِ أَبْوَابِ الْمَسْجِدِ فَقَالَ أَمَا إِنَّ هَذَا سَیُقْتَلُ وَ تَبْکِی عَلَیْهِ السَّمَاءُ وَ الْأَرْضُ
بحارالأنوار ج : ۴۵ ص : ۲۰۹
از حسن بن الحکم النخعى، از کثیر بن شهاب حارثى است که گفت:
هنگامى که محضر مبارک امیر المؤمنین علیه السّلام در رحبه نشسته بودیم، در این وقت حضرت حسین علیه السّلام بر آن جناب وارد گشت، امیر المؤمنین چنان خندیدند که دندان‏هاى عقل آن جناب ظاهر گردید سپس فرمودند: خداوند متعال در قرآن کریم قومى را یاد کرده و مى‏فرماید: فَما بَکَتْ عَلَیْهِمُ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ وَ ما کانُوا مُنْظَرِینَ‏ قسم به کسى که حبّه را شکافت و بنده را آفرید این (یعنى حضرت حسین علیه السّلام) را البته خواهند کشت و قطعا آسمان و زمین بر او مى‏گریند
*******
 
چهار هزار ملائکه بر قبر حسین(ع)
عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع هَبَطَ أَرْبَعَهُ آلَافِ مَلَکٍ یُرِیدُونَ الْقِتَالَ مَعَ الْحُسَیْنِ فَلَمْ یُؤْذَنْ لَهُمْ فِی الْقِتَالِ فَرَجَعُوا فِی الِاسْتِئْمَارِ فَهَبَطُوا وَ قَدْ قُتِلَ الْحُسَیْنُ رَحْمَهُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ لُعِنَ قَاتِلُهُ وَ مَنْ أَعَانَ عَلَیْهِ وَ مَنْ شَرِکَ فِی دَمِهِ فَهُمْ عِنْدَ قَبْرِهِ شُعْثٌ غُبْرٌ یَبْکُونَهُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَهِ رَئِیسُهُمْ مَلَکٌ یُقَالُ لَهُ مَنْصُورٌ فَلَا یَزُورُهُ زَائِرٌ إِلَّا اسْتَقْبَلُوهُ وَ لَا یُوَدِّعُهُ مُوَدِّعٌ إِلَّا شَیَّعُوهُ وَ لَا یَمْرَضُ إِلَّا عَادُوهُ وَ لَا یَمُوتُ إِلَّا صَلُّوا عَلَى جِنَازَتِهِ وَ اسْتَغْفَرُوا لَهُ بَعْدَ مَوْتِهِ فَکُلُّ هَؤُلَاءِ فِی الْأَرْضِ یَنْتَظِرُونَ قِیَامَ الْقَائِمِ (ع)               بحارالأنوار ج : ۴۵ ص : ۲۲۷
از أبان بن تغلب نقل شده که گفت: حضرت ابو عبداللَّه علیه السّلام فرمودند:
چهار هزار فرشته به زمین فرود آمدند و خواستند همراه حضرت امام حسین علیه السّلام به قتال بپردازند ولى آن جناب به ایشان اذن ندادند، پس بار دیگر که به زمین فرود آمده براى اذن گرفتن آن حضرت شهید شده بودند لذا ایشان بر سر قبر آن حضرت به حالتى ژولیده و گرفته باقى مانده و تا روز قیامت مى‏گریند، رئیس ایشان فرشته‏اى است که به او منصور مى‏گویند…
کامل الزیارات-ترجمه ذهنى تهرانى، ص: ۲۶۶
*************
 
 
گریه زنان اهل بیت(ع)
عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ یُونُسَ عَنْ مَصْقَلَهَ الطَّحَّانِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ لَمَّا قُتِلَ الْحُسَیْنُ ع أَقَامَتِ امْرَأَتُهُ الْکَلْبِیَّهُ عَلَیْهِ مَأْتَماً وَ بَکَتْ وَ بَکَیْنَ النِّسَاءُ وَ الْخَدَمُ حَتَّى جَفَّتْ دُمُوعُهُنَّ وَ ذَهَبَتْ فَبَیْنَا هِیَ کَذَلِکَ إِذَا رَأَتْ جَارِیَهً مِنْ جَوَارِیهَا تَبْکِی وَ دُمُوعُهَا تَسِیلُ فَدَعَتْهَا فَقَالَتْ لَهَا مَا لَکِ أَنْتِ مِنْ بَیْنِنَا تَسِیلُ دُمُوعُکِ قَالَتْ إِنِّی لَمَّا أَصَابَنِی الْجَهْدُ شَرِبْتُ شَرْبَهَ سَوِیقٍ قَالَ فَأَمَرَتْ بِالطَّعَامِ وَ الْأَسْوِقَهِ فَأَکَلَتْ وَ شَرِبَتْ وَ أَطْعَمَتْ وَ سَقَتْ وَ قَالَتْ إِنَّمَا نُرِیدُ بِذَلِکِ أَنْ نَتَقَوَّى عَلَى الْبُکَاءِ عَلَى الْحُسَیْنِ ع قَالَ وَ أُهْدِیَ إِلَى الْکَلْبِیَّهِ جُوناً لِتَسْتَعِینَ بِهَا عَلَى مَأْتَمِ الْحُسَیْنِ ع فَلَمَّا رَأَتِ الْجُونَ قَالَتْ مَا هَذِهِ قَالُوا هَدِیَّهٌ أَهْدَاهَا فُلَانٌ لِتَسْتَعِینِی عَلَى مَأْتَمِ الْحُسَیْنِ فَقَالَتْ لَسْنَا فِی عُرْسٍ فَمَا نَصْنَعُ بِهَا ثُمَّ أَمَرَتْ بِهِنَّ فَأُخْرِجْنَ مِنَ الدَّارِ فَلَمَّا أُخْرِجْنَ مِنَ الدَّارِ لَمْ یُحَسَّ لَهَا حِسٌّ کَأَنَّمَا طِرْنَ بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ لَمْ یُرَ لَهُنَّ بِهَا بَعْدَ خُرُوجِهِنَّ مِنَ الدَّارِ أَثَر
الکافی، ج‏۱، ص: ۴۶۶
مصقله طحان گوید: از امام صادق (ع) شنیدم مى‏فرمود:
چون حسین (ع) کشته شد، زوجه او که از بنى کلب بود(دختر امرء القیس کلبى مادر سکینه بنت الحسین) برایش مجلس ماتمى بر پا کرد، او گریست و زن‌هاى دیگر و همه خادمان گریستند تا اشکشان خشک شد و تمام شد، در این میان دید یکى از کنیزانش گریه مى‌کند و اشک او روان است، او را نزد خود خواست و به او گفت: تو را چه شده است که در میان ما همه اشکت روان است؟ گفت: چون من بى‏تاب شدم یک شربتى از قاووت نوش کردم.
راوى گوید: آن بانو دستور داد تا خوراک و قاووت‌هاى چندى آوردند، خود خورد و نوشید و به دیگران هم خوراند و نوشاند و گفت: مقصود ما این است که بدین وسیله براى گریه بر حسین (ع) تجدید نیرو کنیم، گوید: چند گلدان (عطردان خ ل) به آن بانوى کلبى هدیه کردند تا از آنها در مجلس سوگوارى بر حسین (ع) استفاده کند، چون نگاهش به آنها افتاد گفت: این‌ها چیست؟ گفتند: هدیه‏اى است که فلانى تقدیم کرده تا در مجلس‏ ماتم امام حسین (ع) از آن استفاده کنیم، گفت: ما مجلس عروسى نداریم، با این‌ها چه کار داریم، و دستور داد آن‌ها را از خانه بیرون راندند. چون آن زنان از خانه به در شدند، دیگر اثرى از آن‌ها دیده نشد گویا یک بار پریدند و نابود شدند و پس از بیرون رفتن آن‌ها از خانه جاى پائى از آن‌ها دیده نشد.
اصول کافى-ترجمه کمره‏اى، ج‏۳، ص: ۳۴۷
*******
 
 
کشته‌ی اشک‌ها
 [کامل الزیارات‏] ابْنُ الْوَلِیدِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنِ ابْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدٍ الْبَرْقِیِّ عَنْ أَبَانٍ الْأَحْمَرِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ الْخَزَّازِ عَنِ ابْنِ خَارِجَهَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کُنَّا عِنْدَهُ فَذَکَرْنَا الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ ع وَ عَلَى قَاتِلِهِ لَعْنَهُ اللَّهِ فَبَکَى أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع وَ بَکَیْنَا قَالَ ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ فَقَالَ قَالَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ ع أَنَا قَتِیلُ الْعَبْرَهِ لَا یَذْکُرُنِی مُؤْمِنٌ إِلَّا بَکَى وَ ذَکَرَ الْحَدِیثَ-
بحارالأنوار ج : ۴۴ ص : ۲۷۹
از هارون‌بن خارجه نقل شده که می‌گوید: نزد امام صادق(ع) بودم. ایشان از امام حسین(ع) یاد و گریه کرد و من گریه کردم و فرمود: امام حسین(ع) فرموده من کشته‌ی اشکم هیچ مؤمنی مرا یاد نمی‌کند مگر این‌که گریه می‌کند.
**********
 
 
گریه‌ی حضرت آدم(ع) بر حسین(ع)
وَ رَوَى صَاحِبُ الدُّرِّ الثَّمِینِ فِی تَفْسِیرِ قَوْلِهِ تَعَالَى فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ أَنَّهُ رَأَى سَاقَ الْعَرْشِ وَ أَسْمَاءَ النَّبِیِّ وَ الْأَئِمَّهِ ع فَلَقَّنَهُ جَبْرَئِیلُ قُلْ یَا حَمِیدُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ یَا عَالِی بِحَقِّ عَلِیٍّ یَا فَاطِرُ بِحَقِّ فَاطِمَهَ یَا مُحْسِنُ بِحَقِّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ مِنْکَ الْإِحْسَانُ فَلَمَّا ذَکَرَ الْحُسَیْنَ سَالَتْ دُمُوعُهُ وَ انْخَشَعَ قَلْبُهُ وَ قَالَ یَا أَخِی جَبْرَئِیلُ فِی ذِکْرِ الْخَامِسِ یَنْکَسِرُ قَلْبِی وَ تَسِیلُ عَبْرَتِی قَالَ جَبْرَئِیلُ وَلَدُکَ هَذَا یُصَابُ بِمُصِیبَهٍ تَصْغُرُ عِنْدَهَا الْمَصَائِبُ فَقَالَ یَا أَخِی وَ مَا هِیَ قَالَ یُقْتَلُ عَطْشَاناً [عَطْشَانَ‏] غَرِیباً وَحِیداً فَرِیداً لَیْسَ لَهُ نَاصِرٌ وَ لَا مُعِینٌ وَ لَوْ تَرَاهُ یَا آدَمُ وَ هُوَ یَقُولُ وَا عَطَشَاهْ وَا قِلَّهَ نَاصِرَاهْ حَتَّى یَحُولَ الْعَطَشُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ السَّمَاءِ کَالدُّخَانِ فَلَمْ یُجِبْهُ أَحَدٌ إِلَّا بِالسُّیُوفِ وَ شُرْبِ الْحُتُوفِ فَیُذْبَحُ ذَبْحَ الشَّاهِ مِنْ قَفَاهُ وَ یَنْهَبُ رَحْلَهُ أَعْدَاؤُهُ وَ تُشْهَرُ رُءُوسُهُمْ هُوَ وَ أَنْصَارُهُ فِی الْبُلْدَانِ وَ مَعَهُمُ النِّسْوَانُ کَذَلِکَ سَبَقَ فِی عِلْمِ الْوَاحِدِ الْمَنَّانِ فَبَکَى آدَمُ وَ جَبْرَئِیلُ بُکَاءَ الثَّکْلَى
بحارالأنوار ج ۴۴ ص   ۲۴۵
صاحب تفسیر الدر الثمین در تفسیر آیه شریفه «فتلقی آدم من ربه کلمات» آورده که حضرت آدم ساق عرش و نام‌های مبارک پیامبر و ائمه را دید. آنگاه جبرئیل به او تلقین کرد که بگو:« یا حمید بحق محمد، یا عالی بحق علی یا فاطر بحق فاطمه، یا محسن بحق الحسن و یا قدیم‌الاحسان بحق الحسین» هنگامی که حسین را یاد کرد دلش خاشع و اشکش جاری شد و گفت: ای جبرئیل در یاد پنجمین نام دلم می‌شکند و اشکم جاری می‌شود. جبرئیل گفت: این فرزند توست و به مصیبتی مبتلا می‌شود که همه مصیبت‌ها پیش او کوچک اند. پس آدم(ع) از جبرئیل(ع) پرسید: ای برادرم! این مصیبت چیست؟ فرمود: با لب تشنه، غریبانه و تنها کشته می‌شود در حالی که یاور معینی ندارد و ای آدم ای کاش او را ببینی در حالی که می‌گوید: وای از عطش، وای از کمی یاوران؛ تا این‌که عطش میان او و آسمان را همچون دود می‌کند پس هیچ کس او را اجابت نمی‌کند مگر با شمشیر و نوشاندن مرگ و سرش همچون بریدن سر گوسفند از قفا بریده می‌شود و دشمنانش اموالش را به غارت برند و سر او ویاورانش در شهرها گردانده شود در حالی که زنان با آنان اند؛ این چنین در تقدیر خداوند واحد منان گذشته شود؛ پس آدم و جبرئیل مانند کسی که عزیزی از دست داده گریه کردند.
**************
 
ثواب گریه برامام حسین(ع)
[الأمالی للصدوق‏] الطَّالَقَانِیُّ عَنْ أَحْمَدَ الْهَمْدَانِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِیهِ قَالَ قَالَ الرِّضَا ع مَنْ تَذَکَّرَ مُصَابَنَا وَ بَکَى لِمَا ارْتُکِبَ مِنَّا کَانَ مَعَنَا فِی دَرَجَتِنَا یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ مَنْ ذُکِّرَ بِمُصَابِنَا فَبَکَى وَ أَبْکَى لَمْ تَبْکِ عَیْنُهُ یَوْمَ تَبْکِی الْعُیُونُ وَ مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً یُحْیَا فِیهِ أَمْرُنَا لَمْ یَمُتْ قَلْبُهُ یَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ
بحارالأنوار ج ۴۴ ص   ۲۷۸
کسی که مصیبت‌هایی را که بر ما وارد شده به یاد آورد و بر آن گریه کند در قیامت همراه ما خواهد بود . کسی که به یاد مصایب ما گریه کند و دیگران را بگریاند چشمان او روزی که همه‌ی چشم‌ها گریانند، گریان نخواهد بود و کسی که در جلسه‌ای بنشیند که در آن جلسه امر ما احیا و برپا داشته می‌شود دل او در روزی که دل‌ها می‌میرد زنده می‌شود و نمی‌میرد.
*************
 
عزاداری امام موسی کاظم در ماه محرم
.لی، [الأمالی للصدوق‏] ابْنُ مَسْرُورٍ عَنِ ابْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ أَبِی مَحْمُودٍ قَالَ قَالَ الرِّضَا(ع) إِنَّ الْمُحَرَّمَ شَهْرٌ کَانَ أَهْلُ الْجَاهِلِیَّهِ یُحَرِّمُونَ فِیهِ الْقِتَالَ فَاسْتُحِلَّتْ فِیهِ دِمَاؤُنَا وَ هُتِکَتْ فِیهِ حُرْمَتُنَا وَ سُبِیَ فِیهِ ذَرَارِیُّنَا وَ نِسَاؤُنَا وَ أُضْرِمَتِ النِّیرَانُ فِی مَضَارِبِنَا وَ انْتُهِبَ مَا فِیهَا مِنْ ثِقْلِنَا وَ لَمْ تُرْعَ لِرَسُولِ اللَّهِ حُرْمَهٌ فِی أَمْرِنَا إِنَّ یَوْمَ الْحُسَیْنِ أَقْرَحَ جُفُونَنَا وَ أَسْبَلَ دُمُوعَنَا وَ أَذَلَّ عَزِیزَنَا بِأَرْضِ کَرْبٍ وَ بَلَاءٍ أَوْرَثَتْنَا الْکَرْبَ وَ الْبَلَاءَ إِلَى یَوْمِ الِانْقِضَاءِ فَعَلَى مِثْلِ الْحُسَیْنِ فَلْیَبْکِ الْبَاکُونَ فَإِنَّ الْبُکَاءَ عَلَیْهِ یَحُطُّ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ ثُمَّ قَالَ ع کَانَ أَبِی إِذَا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ لَا یُرَى ضَاحِکاً وَ کَانَتِ الْکَآبَهُ تَغْلِبُ عَلَیْهِ حَتَّى یَمْضِیَ مِنْهُ عَشَرَهُ أَیَّامٍ فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْعَاشِرِ کَانَ ذَلِکَ الْیَوْمُ یَوْمَ مُصِیبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکَائِهِ وَ یَقُولُ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی قُتِلَ فِیهِ الْحُسَیْنُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ –
بحارالأنوار ج : ۴۴ ص : ۲۸۴
در کتاب امالى صدوق از حضرت امام رضا علیه السّلام روایت می‌کند که فرمود: ماه محرم ماهى است که مردم زمان جاهلیت جنگ و جدال را در آن حرام می‌دانستند. ولى در این ماه ریختن خون‌هاى ما حلال شد! احترام ما از بین رفت! فرزندان و زنان ما اسیر شدند! خیمه‏هاى ما طعمه آتش‏ها قرار گرفتند! اموال ما به یغما رفت! احترامى که ما براى پیغمبر خدا داشتیم مراعات نشد! حقا که مصیبت امام حسین(ع) پلک چشم ما را زخم و اشک‌هاى ما را جارى و عزیز ما را در ارض کرب و بلا ذلیل و غم اندوه را تا روز قیامت دچار ما کرد. پس گریه‏کنندگان باید بر شخصى مثل حسین گریه کنند، زیرا گریه براى آن حضرت باعث آمرزش گناهان بزرگ خواهد شد. سپس حضرت رضا(ع) فرمود: هر گاه ماه محرم فرا میرسید پدرم خندان نبود تا ده روز از محرم نگذشته بود غم و اندوه بر پدرم غالب بود. هنگامى که روز عاشورا فرا می‌رسید روز مصیبت و محزونى و گریه پدرم بود و می‌فرمود: این همان روزى است که امام حسین صلوات اللَّه علیه در آن شهید شد!
********
 
گریه‌ی حضرت فاطمه(س)
بَکَتْ فَاطِمَهُ بُکَاءً شَدِیداً وَ قَالَتْ یَا أَبَهْ مَتَى یَکُونُ ذَلِکَ قَالَ فِی زَمَانٍ خَالٍ مِنِّی وَ مِنْکِ وَ مِنْ عَلِیٍّ فَاشْتَدَّ بُکَاؤُهَا وَ قَالَتْ یَا أَبَهْ فَمَنْ یَبْکِی عَلَیْهِ وَ مَنْ یَلْتَزِمُ بِإِقَامَهِ الْعَزَاءِ لَهُ فَقَالَ النَّبِیُّ یَا فَاطِمَهُ إِنَّ نِسَاءَ أُمَّتِی یَبْکُونَ عَلَى نِسَاءِ أَهْلِ بَیْتِی وَ رِجَالَهُمْ یَبْکُونَ عَلَى رِجَالِ أَهْلِ بَیْتِی وَ یُجَدِّدُونَ الْعَزَاءَ جِیلًا بَعْدَ جِیلٍ فِی کُلِّ سَنَهٍ فَإِذَا کَانَ الْقِیَامَهُ تَشْفَعِینَ أَنْتِ لِلنِّسَاءِ وَ أَنَا أَشْفَعُ لِلرِّجَالِ وَ کُلُّ مَنْ بَکَى مِنْهُمْ عَلَى مُصَابِ الْحُسَیْنِ أَخَذْنَا بِیَدِهِ وَ أَدْخَلْنَاهُ الْجَنَّهَ یَا فَاطِمَهُ کُلُّ عَیْنٍ بَاکِیَهٌ یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِلَّا عَیْنٌ بَکَتْ عَلَى مُصَابِ الْحُسَیْنِ فَإِنَّهَا ضاحِکَهٌ مُسْتَبْشِرَهٌ بِنَعِیمِ الْجَنَّهِ
بحارالأنوار     ۴۴     ۲۸۳   باب ۳۴-
 
مؤلف گوید: در تألیفات بعضى از نویسندگان معاصر که مورد وثوق است دیدم، روایت شده: هنگامى که پیغمبر اعظم اسلام صلّى اللَّه علیه و آله فاطمه اطهر را از شهادت فرزندش حسین و آن مصائبى که دچار آن حضرت شد آگاه نمود آن بانو گریه‌ی شدیدى کرد و گفت: پدر جان! یک چنین مصائبى در چه موقع رخ می‌دهد؟ فرمود در آن زمانى که من و تو و على در دنیا نباشیم! گریه‌ی حضرت زهرا شدیدتر شد و گفت: پدر جان! پس چه کسى براى حسینم گریه خواهد کرد و چه کسى متصدى عزادارى وى خواهد شد!؟
 
پیامبر معظم فرمود: اى فاطمه! زنان امت من بر زنان اهل بیتم و مردان ایشان بر مردان اهل بیت من گریه خواهند کرد، همه ساله هر گروهى پس از دیگرى عزادارى را تجدید می‌نمایند. هنگامى که روز قیامت فرا رسد تو زنان امت من و من مردان آنان را شفاعت خواهیم کرد. هر یکى از ایشان که در مصیبت امام حسین(ع) گریه کند ما دست او را می‌گیریم و داخل بهشت می‌نمائیم. اى فاطمه! هر چشمى فرداى قیامت گریان است غیر از چشمى که در مصیبت حسین گریه کند، زیرا صاحب آن چشم خندان و مژده نعمت‏هاى بهشت به وى داده خواهد شد.
**********
 
وصیت امام محمد باقر(ع)
عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ قَالَ لِی أَبِی یَا جَعْفَرُ أَوْقِفْ لِی مِنْ مَالِی کَذَا وَ کَذَا لِنَوَادِبَ تَنْدُبُنِی عَشْرَ سِنِینَ بِمِنًى أَیَّامَ مِنًى
اصول کافی، ج۵ ، ص ۱۱۷
امام جعفر صادق(ع) فرمودند که پدرم به من سفارش کرد که مدت ده سال در ایام حج در سرزمین منا با وقف اموال و داراییم مجالس سوگواری برگزار کن تا گریه کنندگان گریه نمایند.
****
 
ثواب بی حساب
وَ رُوِیَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ ثَوَابٌ إِلَّا الدَّمْعَهَ فِینَا
از حضرت ابى عبد اللَّه علیه السّلام مروى است که آن جناب فرمودند: هر چیزى ثواب و اجرى معیّن دارد مگر ریختن اشگ براى ما که ثوابش را احدى نمى‏داند.
**********
 
ثواب کسی که برای امام حسین(ع) شعر بگوید
حدثنی محمد بن أحمد بن الحسین العسکری عن الحسن بن علی بن مهزیار عن أبیه عن محمد بن سنان عن محمد بن إسماعیل عن صالح بن عقبه عن أبی عبد الله ع قال من أنشد فی الحسین بیت شعر فبکى و أبکى عشره فله و لهم الجنه و من أنشد فی الحسین بیتا فبکى و أبکى تسعه فله و لهم الجنه فلم یزل حتى قال من أنشد فی الحسین بیتا فبکى و أظنه قال أو تباکى فله الجنه
کامل‌الزیارات ۱۱۰
محمّد بن احمد بن حسین العسکرى، از حسن بن على بن مهزیار، از پدرش، از محمّد بن سنان، از محمّد بن اسماعیل، از صالح بن عقبه، از حضرت ابى عبد اللَّه علیه السّلام نقل کرده که آن حضرت فرمودند:
کسى که در مصیبت حضرت امام حسین علیه السّلام یک بیت شعر بخواند پس خود گریسته و ده نفر را بگریاند بهشت براى او و آن ده نفر مى‏باشد. و کسى که در مصیبت حضرت امام حسین علیه السّلام یک بیت شعر بخواند پس خود گریسته و نه نفر را بگریاند بهشت براى او و آن نه نفر مى‏باشد. پس پیوسته حضرت نفرات را یکى یکى کاهش داده تا فرمودند: کسى که در مصیبت حضرت امام حسین علیه السّلام یک بیت شعر خوانده پس خود بگرید (راوى مى‏گوید: گمان مى‏کنم امام علیه السّلام فرمودند: یا تباکى کرده و خود را به صورت گریه کن درآورد) بهشت براى او مى‏باشد.
کامل الزیارات-ترجمه ذهنى تهرانى، ص: ۳۴۶
********
 
مرثیه سرایی در محضر امام صادق(ع)
حدثنی محمد بن جعفر عن محمد بن الحسین عن ابن أبی عمیر عن عبد الله بن حسان عن [ابن‏] أبی شعبه عن عبد الله بن غالب قال دخلت على أبی عبد الله ع فأنشدته مرثیه الحسین ع فلما انتهیت إلى هذا الموضع
لبلیه تسقوا حسینا           بمسقاه الثرى غیر التراب‏
فصاحت باکیه من وراء الستر وا أبتاه
 
کامل الزیارات، ص ۱۰۵
در کتاب کامل الزیارات از عبد اللَّه بن غالب نقل می‌کند که گفت: به‌حضور حضرت امام جعفر صادق علیه السّلام مشرف شدم و مرثیه‏اى از امام حسین برایش خواندم. هنگامى که شعر ذیل را خواندم شنیدم زنى از پشت پرده صیحه زد و گفت: یا ابتاه!
(لبلیه تسقو حسینا       بمسقاه الثرى غیر التراب        یعنى بلیه امام حسین علیه السّلام بلیه‏ اى بود که زمین (بجاى آب) گرد و غبار خاک مرطوبى را به وى داد.)
**********
 
جایگاه کسی که برای امام حسین(ع) شعر بگوید
حدثنی أبو العباس عن محمد بن الحسین عن الحسن بن علی بن أبی عثمان‏ عن حسن بن علی بن أبی المغیره عن أبی عماره المنشد عن أبی عبد الله ع قال قال لی یا با عماره أنشدنی فی الحسین ع قال فأنشدته فبکى ثم أنشدته فبکى ثم أنشدته فبکى قال فو الله ما زلت أنشده و یبکی حتى سمعت البکاء من الدار فقال لی یا أبا عماره من أنشد فی الحسین ع شعرا فأبکى خمسین فله الجنه و من أنشد فی الحسین شعرا فأبکى أربعین فله الجنه و من أنشد فی الحسین شعرا فأبکى ثلاثین فله الجنه و من أنشد فی الحسین شعرا فأبکى عشرین فله الجنه و من أنشد فی الحسین شعرا فأبکى عشره فله الجنه و من أنشد فی الحسین ع شعرا فأبکى واحدا فله الجنه و من أنشد فی الحسین ع شعرا فبکى فله الجنه و من أنشد فی الحسین شعرا فتباکى فله الجنه                         کامل‏الزیارات ص : ۱۰۵
در کتاب امالى از ابو عماره نقل میکند که گفت: امام جعفر صادق بمن فرمود: شعرى در باره امام حسین علیه السّلام براى من بگو! وقتى من شعر در عزاى حسین گفتم آن حضرت گریان شد. دوباره شعر گفتم و آن بزرگوار گریان شد بخدا قسم من همچنان شعر میگفتم و آن حضرت مى‏گریست تا اینکه صداى گریه را از خانه آن برگزیده خدا شنیدم.
سپس امام جعفر صادق بمن فرمود: اى ابو عماره! کسى که در عزاى امام حسین شعر بگوید و تعداد پنجاه نفر را بگریاند بهشت بر او واجب خواهد شد. اگر کسى در عزاى حسین شعر بگوید و تعداد سى نفر را گریان کند. جزاى او بهشت است. هر کسى در مصیبت امام حسین شعر بگوید و تعداد بیست نفر را بگریه درآورد بهشت جزاى او خواهد بود. کسى که در عزاى حسین شعر بگوید و تعداد ده نفر را گریان نماید بهشت از براى او است. و هر کسى که در عزاى حسین شعر بگوید و یک نفر را گریان کند جزایش بهشت خواهد بود. اگر کسى در عزاى امام حسین شعر بگوید و خودش گریه کند اهل بهشت مى‏شود. اگر شخصى در مصیبت امام حسین شعر بگوید و خویشتن را شبیه به گریه‏کننده نماید جزاى وى بهشت خواهد بود.
زندگانى حضرت امام حسن مجتبى علیه السلام، ص: ۳۰۳
******
 
ثواب سرودن شعر و مرثیه برای حسین(ع)
حدثنا أبوالعباس القرشی عن محمد بن الحسین بن أبی الخطاب عن محمد بن إسماعیل عن صالح بن عقبه عن أبی هارون المکفوف قال قال أبو عبد الله(ع) یا أبا هارون أنشدنی فی الحسین(ع) قال فأنشدته فبکى فقال أنشدنی کما تنشدون یعنی بالرقه قال فأنشدته
امرر على جدث الحسین           فقل لأعظمه الزکیه
قال فبکى ثم قال زدنی قال فأنشدته القصیده الأخرى قال فبکى و سمعت البکاء من خلف الستر قال فلما فرغت قال لی یا با هارون من أنشد فی الحسین ع شعرا فبکى و أبکى عشرا کتبت له الجنه و من أنشد فی الحسین شعرا فبکى و أبکى خمسه کتبت له الجنه و من أنشد فی الحسین شعرا فبکى و أبکى واحدا کتبت لهما الجنه و من ذکر الحسین ع عنده فخرج من عینه [عینیه‏] من الدموع مقدار جناح ذباب کان ثوابه على الله و لم یرض له بدون الجنه
کامل الزیارات، ص ۱۰۵
ابو العباس قرشى، از محمّد بن الحسین بن ابى الخطّاب، از محمّد بن اسماعیل، از صالح بن عقبه، از ابى هارون مکفوف نقل کرده که وى گفت: حضرت ابو عبد اللَّه علیه السّلام فرمودند: اى ابا هارون آیا شعرى در مصیبت امام حسین علیه السّلام برایم مى‏خوانى؟ ابا هارون مى‏گوید: پس براى آن حضرت شعرى خواندم و آن جناب گریست. سپس فرمودند: همان طورى که پیش خود شعر و مرثیه مى‏خوانید برایم بخوان یعنى با رقّت و لطافت، ابا هارون مى‏گوید: پس این بیت را براى آن جناب با رقّت و لطافت خواندم:
امرر على جدث الحسین             فقل لاعظمه الزّکیه
یعنى: گذر کن بر قبر حضرت حسین بن على علیهما السّلام، پس به استخوانهاى پاک و مطهّرش بگو.
ابا هارون مى‏گوید: امام علیه السّلام گریست، سپس فرمود: بیشتر برایم بخوان. پس قصیده دیگر براى حضرتش خواندم. ابا هارون مى‏گوید: امام علیه السّلام گریستند و صداى گریه اهل منزل را از پشت پرده شنیدم. سپس ابا هارون مى‏گوید: وقتى از خواندن فارغ شدم حضرت به من فرمودند: اى ابا هارون کسى که در مرثیه حسین بن على علیهما السّلام شعرى خوانده و خود گریه کرده و ده نفر دیگر را بگریاند بهشت بر ایشان واجب مى‏گردد. و کسى که در مرثیه حسین علیه السّلام شعرى خوانده و خود گریه کرده و یک نفر دیگر را بگریاند بهشت براى هر دو واجب مى‏شود. و کسى امام حسین را نزدش یاد کنند و از چشمش به مقدار بال مگس اشک بیاید ثواب و اجر او بر خداست و خداوند براى وى به کمتر از بهشت اجر و ثواب نمى‏دهد.
کامل الزیارات-ترجمه ذهنى تهرانى، ص: ۳۳۹
************
 
روایت مسمع بصری
حدثنی محمد بن عبد الله بن جعفر الحمیری عن أبیه عن علی بن محمد بن سالم عن محمد بن خالد عن عبد الله بن حماد البصری عن عبد الله بن عبد الرحمن الأصم عن مسمع بن عبد الملک کردین البصری قال قال لی أبو عبد الله ع یا مسمع أنت من أهل العراق أ ما تأتی قبر الحسین ع قلت لا أنا رجل مشهور عند أهل البصره و عندنا من یتبع هوى هذا الخلیفه و عدونا کثیر من أهل القبائل من النصاب و غیرهم و لست آمنهم أن یرفعوا حالی عند ولد سلیمان فیمثلون بی قال لی أ فما تذکر ما صنع به قلت نعم قال فتجزع قلت إی و الله و أستعبر لذلک حتى یرى أهلی أثر ذلک علی فأمتنع من الطعام حتى یستبین ذلک فی وجهی قال رحم الله دمعتک أما إنک من الذین یعدون من أهل الجزع لنا و الذین یفرحون لفرحنا و یحزنون لحزننا و یخافون لخوفنا و یأمنون إذا أمنا أما إنک سترى عند موتک حضور آبائی لک و وصیتهم ملک الموت بک و ما یلقونک به من البشاره أفضل و لملک الموت أرق علیک و أشد رحمه لک من الأم الشفیقه على ولدها قال ثم استعبر و استعبرت معه فقال الحمد لله الذی فضلنا على خلقه بالرحمه و خصنا أهل البیت بالرحمه یا مسمع إن الأرض‏ و السماء لتبکی منذ قتل أمیر المؤمنین ع رحمه لنا و ما بکى لنا من الملائکه أکثر و ما رقأت دموع الملائکه منذ قتلنا و ما بکى أحد رحمه لنا و لما لقینا إلا رحمه الله قبل أن تخرج الدمعه من عینه فإذا سالت دموعه على خده فلو أن قطره من دموعه سقطت فی جهنم لأطفأت حرها حتى لا یوجد لها حر و إن الموجع لنا قلبه لیفرح یوم یرانا عند موته فرحه لا تزال تلک الفرحه فی قلبه حتى یرد علینا الحوض و إن الکوثر لیفرح بمحبناإذا ورد علیه حتى أنه لیذیقه من ضروب الطعام ما لا یشتهی أن یصدر عنه یا مسمع من شرب منه شربه لم یظمأ بعدها أبدا و لم یستق بعدها أبدا و هو فی برد الکافور و ریح المسک و طعم الزنجبیل أحلى من العسل و ألین من الزبد و أصفى من الدمع و أذکى من العنبر یخرج من تسنیم و یمر بأنهار الجنان یجری على رضراض الدر و الیاقوت فیه من القدحان أکثر من عدد نجوم السماء یوجد ریحه من مسیره ألف عام قدحانه من الذهب و الفضه و ألوان الجوهر یفوح فی وجه الشارب منه کل فائحه حتى یقول الشارب منه یا لیتنی ترکت هاهنا لا أبغی بهذا بدلا و لا عنه تحویلا أما إنک یا ابن کردین ممن تروی منه و ما من عین بکت لنا إلا نعمت بالنظر إلى الکوثر و سقیت منه من أحبنا و إن الشارب منه لیعطى من اللذه و الطعم و الشهوه له أکثر مما یعطاه من هو دونه فی حبنا و إن على الکوثر أمیر المؤمنین ع و فی یده عصا من عوسج یحطم بها أعداءنا فیقول الرجل منهم إنی أشهد الشهادتین فیقول انطلق إلى إمامک فلان فاسأله أن یشفع لک فیقول تبرأ منی إمامی الذی تذکره فیقول ارجع إلى ورائک فقل للذی کنت تتولاه و تقدمه على الخلق فاسأله إذا کان خیر الخلق عندک أن یشفع لک فإن خیر الخلق من یشفع [حقیق أن لا یرد إذا شفع‏] فیقول إنی أهلک عطشا فیقول له زادک الله ظمأ و زادک الله عطشا قلت جعلت فداک و کیف یقدر على الدنو من الحوض و لم یقدر علیه‏ غیره فقال ورع عن أشیاء قبیحه و کف عن شتمنا أهل البیت إذا ذکرنا و ترک أشیاء اجترى علیها غیره و لیس ذلک لحبنا و لا لهوى منه لنا و لکن ذلک لشده اجتهاده فی عبادته و تدینه و لما قد شغل نفسه به عن ذکر الناس فأما قلبه فمنافق و دینه النصب و أتباعه أهل النصب و ولایه الماضین و تقدمه لهما على کل أحد
 
کامل‏الزیارات ص : ۱۰۳-۱۰۲
مسمع بن عبد الملک کردین بصرى گفت: حضرت ابو عبد اللَّه علیه السّلام به من فرمودند: اى مسمع تو از اهل عراق هستى، آیا به زیارت قبر حسین علیه السّلام مى‏روى؟ عرض کردم: خیر، من نزد اهل بصره مردى مشهور هستم و نزد ما کسانى هستند که خواسته این خلیفه را طالب بوده و دشمنان ما از گروه ناصبى‏ها و غیر ایشان بسیار بوده و من در امان نیستم از اینکه حال من را نزد پسر سلیمان گزارش کنند. در نتیجه او با من کارى کند که عبرت دیگران گردد (لذا احتیاط کرده و به زیارت آن حضرت نمى‏روم). حضرت به من فرمودند: آیا یاد مى‏کنى مصائبى را که براى آن جناب فراهم کرده و آزار و اذیت‏هائى که به حضرتش روا داشتند؟
عرض کردم: بلى. حضرت فرمودند: آیا به جزع و فزع مى‏آئى؟
عرض کردم: بلى به خدا قسم و بخاطر یاد کردن مصائب آن بزرگوار چنان غمگین و حزین مى‏شوم که اهل و عیالم اثر آن را در من مشاهده مى‏کنند و چنان حالم دگرگون مى‏شود که از خوردن طعام و غذا امتناع نموده و بوضوح علائم حزن و اندوه در صورتم نمایان مى‏گردد. حضرت فرمودند: خدا بر اشک‌هایت رحمت آورد، بدان قطعا تو از کسانى محسوب مى‏شوى که به خاطر ما جزع نموده و به واسطه سرور و فرح ما مسرور گشته و بخاطر حزن ما محزون گردیده و بجهت خوف ما خائف بوده و هنگام امنیت ما در امان هستند، بدان به زودی هنگام مرگت حضور پدرانم و سفارششان به ملک الموت را خواهی دید و آن‌چه از بشارت به تو خواهند داد از آن هم بالاتر است و ملک الموت بر تو رقت خواهد آورد و بر تو مهربانی خواهد کرد مهربان‌تر از مادر مهربان نسبت به فرزندش.
راوی‏گوید: سپس حضرت گریستند و اشکهاى مبارکشان جارى شد و من نیز با آن جناب اشک ریختم، پس از آن حضرت فرمودند:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی فَضَّلَنا عَلى‏ خلقه بالرّحمه و خصّنا اهل البیت بالرّحمه. خدای را سپاس که به واسطه‌ی رحمتش ما را بر خلقش فضیلت داد و ما اهل بیت را به رحمتش مخصوص گردانید. اى مسمع از هنگامى که امیر المؤمنین علیه السّلام شهید شد زمین و آسمان بر ما ترحم نموده و مى‏گریند و موجودى بیشتر از فرشتگان بر ما گریه نکرده است، ایشان اشک‏هایشان لا ینقطع جارى بوده و هرگز قطع نمى‏شود. توجّه داشته باش احدى بخاطر ترحم بما و بجهت مصائبى که بر ما وارد شده گریه نمى‏کند مگر آنکه قبل از آمدن اشگ از چشمش حقتعالى او را رحمت خواهد نمود و وقتى اشگ‏ها بر گونه‏هایش جارى گشت که اگر یک قطره از آنها در جهنّم بیفتد حرارت و آتش آن را خاموش و آرام مى‏کند که دیگر حرارتى نخواهد داشت. بدان کسى که به خاطر ما قلبش دردناک شود در روزى که مرگش فرا برسد، خوش‌حال خواهد شد هنگامی که ما را هنگام مرگش ببیند به گونه‌ای که آن خوشحالی از قلبش نرود تا بر حوض کوثر بر ما وارد شود و هنگامى که محبّ و دوست‏دار ما اهل بیت بر حوض کوثر وارد شود خوشحال خواهد شد به حدّى که انواع و اقسام اطعمه‏اى را به او چشانده که وى مایل‏ نیست طعم آن غذاها زائل گردد. اى مسمع: کسى که از آن حوض یک جرعه بیاشامد هرگز بعد از آن تشنه نشده و ابدا طلب آب نکند. و سردی حوض کوثر همانند سردی کافور و بویش مشک و طعمش زنجبیل که شیرین تر از عسل و نرم‌تر از سر شیر و صاف تر از اشک و پاک تر از عنبر که از تسنیم خارج می‌شود در بهشت در جوی هایی از در و یاقوت جاری می‌شود که در آن کاسه‌هایی است بیشتر از ستارگان آسمان بوى آن از هزار سال راه(مانده به بهشت) استشمام می‌شود. کاسه‏هاى درون آن از زر و سیم و انواع و اقسام جواهر قیمتى است. از آن هر بوى خوش و نسیم معطّرى به صورت نوشنده مى‏وزد تا جایى کهنوشنده مى‏گوید: کاش من را در همین جا به حال خود بگذارند، حاضر نیستم اینجا را به جاى دیگرى تبدیل کرده و آن را تغییر دهم.
پس از آن، حضرت به مسمع بن عبد الملک کردین بصیرى فرمودند: اى کردین توجّه داشته باش تو از کسانى هستى که از آب آن حوض مى‏آشامى. و نیست چشمى که براى ما بگرید مگر آنکه از نعمت نظر نمودن به آب کوثر بهره‏مند شده و از آن سیراب مى‏گردد. دوستداران ما که از آب کوثر مى‏آشامند پس از نوشیدن از آن لذّتى که برده و طعمى که چشیده و رغبتی که در آن‏ها پدید آمده به مراتب بیشتر از لذّت و طعم و رغبتى است که به دیگران یعنى کسانى که در مرتبه پائین‏تر از حبّ ما هستند اعطاء مى‏گردد.
بر بالاى حوض کوثر امیر المؤمنین علیه السّلام ایستاده و در دست مبارکشان عصائى از گیاه عوسج بوده که با آن دشمنان ما را منکوب و مضروب مى‏سازند، یکى از آن دشمنان محضر مبارکش عرض مى‏کند: من شهادتین مى‏گویم.
حضرت مى‏فرماید: نزد امام خود «فلانى» برو پس از او بخواه که تو را شفاعت کند. آن شخص مى‏گوید: امام من که نامش را بردید از من تبرّى مى‏جوید. حضرت مى‏فرمایند: به پشت خود بر گرد و از کسى که دوستش مى‏داشتى و بر خلائق مقدّمش مى‏نمودى طلب شفاعت کن زیرا بهترین خلق نزد تو باید شفاعتت را بکند چه آنکه بهترین مخلوقات کسى است که شفیع دیگران باشد. آن شخص مى‏گوید: از تشنگى مردم. حضرت به او مى‏فرمایند: خدا بر تشنگی‌ات و عطشت بیفزاید. راوى یعنى مسمع مى‏گوید: به امام صادق علیه السّلام عرض کردم: فدایت شوم این شخص چگونه نزدیک حوض مى‏رود در حالى که غیر از امیر المؤمنین علیه السّلام احدى بر آن قادر نیست؟ حضرت فرمودند:
این شخص از اعمال زشتى چند اجتناب نموده و وقتى ما را نام مى‏برد از ناسزا گفتن و فحش دادن خوددارى مى‏کرد و کارهائى را که دیگران جرات نموده و انجام مى‏دادند وى آنها را ترک مى‏کرد ولى این نه بخاطر حبّ و دوستى با ما بوده بلکه منشأ آن زیاد عبادت نمودن و تدیّن و منصرف بودنش از ذکر مردم مى‏باشد ولى در قلبش نفاق بوده و دین و آئینش مذهب نصب و تبعیّت از اهل آن بوده و ولایت و دوستى خلفاء ماضى را داشته و آن دو نفر را بر هر کسى مقدّم مى‏کند.
کامل الزیارات-ترجمه ذهنى تهرانى، ص ۳۳۰ تا ص ۳۳۳
********
 
سبب اشک هر مؤمن
حدثنی محمد بن جعفر القرشی عن محمد بن الحسین بن أبی الخطاب عن الحسن بن علی عن ابن أبی عمیر عن علی بن المغیره عن أبی عماره المنشد قال ما ذکر الحسین بن علی(ع) عند أبی عبد الله جعفر بن محمد(ع) فی یوم قط فرئی أبو عبدالله(ع) فی ذلک الیوم متبسما قط إلى اللیل
کامل‌الزیارات، ص۱۰۱
نیز در همان کتاب از ابو عماره منشد نقل می‌کند که گفت: هرگز هیچ روزى نام امام حسین علیه السّلام نزد امام جعفر صادق علیه السّلام برده نمی‌شد که آن حضرت تا شب تبسمى نماید آن بزرگوار می‌فرمود: امام حسین سبب اشک هر مؤمنى می‌باشد.
*********
 
حکم گریه بر امام حسین(ع)
حَدَّثَنِی أَبِی رَحِمَهُ اللَّهُ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْجَامُورَانِیِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَهَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِنَّ الْبُکَاءَ وَ الْجَزَعَ مَکْرُوهٌ لِلْعَبْدِ فِی کُلِّ مَا جَزِعَ- مَا خَلَا الْبُکَاءَ وَ الْجَزَعَ عَلَى الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍ‏ع فَإِنَّهُ فِیهِ مَأْجُور؛
کامل الزیارات، ص۱۰۰
پدرم رحمه اللَّه علیه از سعد بن عبد اللَّه، از حضرت ابى عبد اللَّه علیه السّلام، وى گفت: از حضرت امام صادق علیه السّلام شنیدم که مى‏فرمودند: براى بنده جزع نمودن و گریستن در تمام امور مکروه و ناپسند است مگر گریستن و جزع کردن بر حسین بن علىّ علیهما السّلام زیرا شخص در این گریستن مأمور و مثاب مى‏باشد.
کامل الزیارات-ترجمه ذهنى تهرانى، ص: ۳۲۴- ۳۲۳
    حَدَّثَنِی أَبِی رَحِمَهُ اللَّهُ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِیرَهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُکَیْرٍ الْأَرَّجَانِیِّ وَ حَدَّثَنِی أَبِی رَحِمَهُ اللَّهُ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زُرَارَهَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُکَیْرٍ قَالَ حَجَجْتُ مَعَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ فَقُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ لَوْ نُبِشَ قَبْرُ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع هَلْ کَانَ یُصَابُ فِی قَبْرِهِ شَیْ‏ءٌ فَقَالَ یَا ابْنَ بُکَیْرٍ مَا أَعْظَمَ مَسَائِلَکَ إِنَّ الْحُسَیْنَ ع مَعَ أَبِیهِ وَ أُمِّهِ وَ أَخِیهِ فِی مَنْزِلِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ مَعَهُ یُرْزَقُونَ وَ یُحْبَرُونَ وَ إِنَّهُ لَعَنْ یَمِینِ الْعَرْشِ مُتَعَلِّقٌ بِهِ یَقُولُ- یَا رَبِّ أَنْجِزْ لِی مَا وَعَدْتَنِی وَ إِنَّهُ لَیَنْظُرُ إِلَى زُوَّارِهِ وَ إِنَّهُ أَعْرَفُ بِهِمْ وَ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ وَ مَا فِی رِحَالِهِمْ مِنْ أَحَدِهِمْ بِوُلْدِهِ وَ إِنَّهُ لَیَنْظُرُ إِلَى مَنْ یَبْکِیهِ فَیَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ یَسْأَلُ أَبَاهُ الِاسْتِغْفَارَ لَهُ وَ یَقُولُ أَیُّهَا الْبَاکِی لَوْ عَلِمْتَ مَا أَعَدَّ اللَّهُ لَکَ لَفَرِحْتَ أَکْثَرَ مِمَّا حَزِنْتَ وَ إِنَّهُ لَیَسْتَغْفِرُ لَهُ مِنْ کُلِّ ذَنْبٍ وَ خَطِیئَه
پدرم رحمه اللَّه علیه، از حسین بن حسن بن ابان، از حسین بن سعید، از عبد اللَّه بن مغیره، از عبد اللَّه بن عبد الرحمن اصم، از عبداللَّه بن بکیر ارجانى. و پدرم رحمه اللَّه علیه، از سعد بن عبد اللَّه، از محمّد بن الحسین، از محمّد بن عبد اللَّه زراره، از عبداللَّه بن عبد الرحمن اصم، از عبداللَّه بن بکیر نقل کرده که گفت: با حضرت ابى عبد اللَّه علیه السّلام حجّ به جا آوردم … حدیث طولانى است و در یکى از فقرات آن راوى مى‏گوید: محضر امام علیه السّلام عرض کردم: اى پسر رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم اگر قبر حضرت حسین ابن على علیهما السّلام را نبش کنند در قبر به چیزى برخورد و اصابت مى‏کنند یا نه؟ حضرت در جواب فرمودند: چه‌قدر سؤال بزرگى کردى، حضرت حسین علیه السّلام با پدر و مادر و برادر بزرگوارشان در منزل رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم بوده و جملگى با آن حضرت از روزى خدا بهره‏مند مى‏شوند و در خصوص آن جناب باید بگویم که حضرتش بر سمت راست عرش چنگ زده و به درگاه الهى عرض مى‏کند:
یا ربّ أنجز لی ما وعدتنى (آنچه را به من وعده دادى روانما). و آن حضرت به زوّار خود نگریسته و به آن‌ها و به اسماء ایشان و اسماء پدرانشان و آنچه در خورجین و بارشان مى‏باشد اعرف و آگاه‏تر از ایشان به فرزندشان مى‏باشد و نیز آن جناب به گریه‏کننده‏گانش نظر فرموده و براى آن‌ها طلب آمرزش نموده و از پدر بزرگوارش درخواست استغفار براى ایشان مى‏نماید و خطاب به کسانى که برایش گریه مى‏کنند کرده و مى‏فرماید: اى کسى که گریه مى‏کنى اگر بدانى چه خدا برایت آماده نموده مسلّما سرور و شادى تو بیشتر از حزن و اندوهت مى‏گردد و این حتمى است که حق‌تعالى تمام گناهان و لغزش‌هاى تو را بواسطه این اشگى که ریخته‏اى مى‏آمرزد.
کامل الزیارات-ترجمه ذهنى تهرانى، ص: ۳۳۵
********
 
گریه‌ی رسول خدا(ص) بر حسین(ع)
الولید عن سعد بن عبد الله عن أبی جعفر ع قال قال أمیر المؤمنین ص زارنا رسول الله ص و قد أهدت لنا أم أیمن لبنا و زبدا و تمرا فقدمنا منه فأکل ثم قام إلى زاویه البیت فصلى رکعات [رکعتان‏] فلما کان فی آخر سجوده بکى بکاء شدیدا فلم یسأله أحد منا إجلالا و إعظاما له فقام الحسین ع و قعد فی حجره فقال یا أبه لقد دخلت بیتنا فما سررنا بشی‏ء کسرورنا بدخولک ثم بکیت بکاء غمنا فما أبکاک فقال یا بنی أتانی جبرئیل ع آنفا فأخبرنی أنکم قتلى و أن مصارعکم شتى فقال یا أبه فما لمن زار قبورنا على تشتتها فقال یا بنی أولئک طوائف من أمتی یزورونکم فلیتمسون بذلک البرکه و حقیق علی أن آتیهم یوم القیامه حتى أخلصهم من أهوال الساعه و من ذنوبهم و یسکنهم الله الجنه
کامل‏الزیارات ص : ۵۸
احمد بن ولید، از سعد بن عبد اللَّه، از حضرت ابى جعفر علیه السّلام نقل نموده که آن جناب فرمودند: حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام فرمودند:
پیامبر اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم به زیارت ما آمدند و قبلا امّ أیمن براى ما شیر و سر شیر و خرما هدیه داده بود لذا به منظور پذیرائى از حضرت، آن‌ها را مقابلش نهادیم، حضرت میل فرموده سپس ایستادند و به گوشه‏اى از خانه تشریف برده و چند رکعت نماز خواندند و در آخرین سجده به شدّت گریستند و احدى از ما به منظور اجلال و تعظیم از آن وجود مبارک سؤال نکرد که سبب گریستن شما چیست ولى حضرت حسین علیه السّلام ایستاد و سپس در دامن رسول خدا نشست عرض نمود: اى پدر به منزل ما وارد شدى و هیچ چیز ما را این مقدار مسرور ننمود سپس گریستى به‌طورى که ما را مغموم و محزون کردى، سبب گریستن شما چیست؟
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: پسرم هم اکنون جبرئیل علیه السّلام نزد من آمد و به من خبر داد که شما را مى‏کشند و قبور شما متفرق و پراکنده است.
حضرت سیّد الشهداء سلام اللَّه علیه عرض کرد: اى پدر چه ثوابى است براى کسى که این قبور متفرق و پراکنده را زیارت کند؟
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: پسرم زائرین شما گروهى از امّت من بوده که درخواستشان از زیارت شما حصول برکت مى‏باشد و سزاوار است که من روز قیامت به نزدشان رفته و آن‌ها را از هول و وحشت قیامت رهانیده و از گناهانى که کرده‏اند خلاصشان بنمایم و سپس حق‌تعالى آن‌ها را در بهشت جاى مى‏دهد.
کامل الزیارات-ترجمه ذهنى تهرانى ۱۷۴-      ۱۷۳
**********
 
حزن و اندوه جغد
قال أبو عبد الله ع یا یعقوب رأیت بومه بالنهار تنفس قط فقال لا قال و تدری لم ذلک قال لا قال لأنها تظل یومها صائمه على ما رزقها الله فإذا جنها اللیل أفطرت على ما رزقت‏ ثم لم تزل ترنم على الحسین بن علی ع حتى تصبح
کامل‏الزیارات ص : ۱۰۰
امام صادق علیه السّلام در باره جغد فرمودند: آیا احدى از شما آن را در روز دیده است؟ محضر مبارکش عرض شد: خیر ابدا در روز ظاهر نشده و تنها در شب پیدا مى‏گردد.
حضرت فرمودند: امّا اینکه این حیوان پیوسته در خرابه‏ها مسکن گرفته و در آبادى نمى‏آید جهتش آنست که: وقتى حضرت امام حسین علیه السّلام شهید شدند این حیوان بواسطه قسم بر خود حتم نمود که ابدا در آبادى سکنا نکرده و منزلش تنها در خرابه‏ها باشد پس پیوسته در روز صائم و حزین است تا شب فرا برسد و وقتى شب در آمد از ابتداء آن تا صبح بر مصیبت حضرت امام حسین علیه السّلام زمزمه و نوحه‏سرائى و مرثیه‏خوانى مى‏کند.
کامل الزیارات-ترجمه ذهنى تهرانى، ص: ۳۱۹۰
*************
 
ام سلمه و نوحه سرایی جنیان
عَنْ حَبِیبِ بْنِ أَبِی ثَابِتٍ عَنْ أُمِّ سَلَمَهَ زَوْجَهِ النَّبِیِّ ص قَالَتْ مَا سَمِعْتُ نَوْحَ الْجِنِّ مُنْذُ قَبَضَ اللَّهُ نَبِیَّهُ إِلَّا اللَّیْلَهَ- وَ لَا أَرَانِی إِلَّا وَ قَدْ أُصِبْتُ بِابْنِی الْحُسَیْن‏
کامل الزیارات، ص۹۳
حبیب بن ابى ثابت، از ام سلمه همسر نبى اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم روایت می‌کند که:
از زمانى که خداوند منّان روح نبى اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم را قبض فرمود نوحه‏سرائى طائفه جنّ را نشنیدم مگر همان شب (شب رحلت نبى اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم) و ندیدم ایشان را مگر وقتى که به مصیبت فرزندم حسین علیه السّلام مبتلا شدم.
کامل الزیارات-ترجمه ذهنى تهرانى، ص: ۳۰۲
منبع: http://www.roozedahom.com
******